شناسایی کروموزوم‌های ژنوم Eb در نتاج F3 ژنوتیپ‌های جدید و ممکن تریتی‌پایرم ثانویه با روش دورگ گیری دی.ان.ای ژنومی در محل

تریتی‌پایرم اولیه یک غله آمفی پلوئید آلوهگزاپلوئید مصنوعی جدید است که از تلاقی والدین مادری گندم دوروم و والد پدری تینوپایرم بسارابیکوم (Thinopyrum bessarabicum) تولید شده است. اگرچه لاین‌های اولیه تریتی‌پایرم متحمل به تنش شوری هستند، ولی دارای برخی صفات نامطلوب زراعی مانند شکنندگی محور سنبله و دیررسی هستند. برای رفع این معایب اقدام به تولید نسل سوم گیاهان جدید و احتمالی تریتی‌پایرم ثانویه از طریق تلاقی لاین تریتی‌پایرم اولیه(St/b) و لاین ترکیبی اولیه (Ka/b)(Cr/b) تریتی‌پایرم(AABBEbEb, 2n=6x=42) ، به ترتیب با دو رقم گندم نان اصلاح شده امید و نوید(Triticum aestivum:AABBDD, 2n=6x=42) گردید که در نتاج F3احتمال جایگزینی برخی کروموزوم‌های ژنوم D گندم با کروموزوم-های Eb تریتی‌پایرم وجود دارد. علیرغم اینکه شباهت ژنتیکی زیاد بین دو ژنوم St و Eb وجود دارد، ولی شباهت ژنتیکی ژنوم St نسبت به ژنوم Eb با ژنوم‌های A،B و D گندم نان کمتر است. شناسایی کروموزوم‌های ژنوم Eb در نمونه‌های کروموزومی میتوز ژنوتیپ‌های احتمالی جدید تریتی‌پایرم ثانویه شامل نسل سوم نتاج(Omid×St/b) و [Navid×(Ka/b)(Cr/b)] با روش دو رگ گیری دی.ان.ای ژنومی در محل و با کاوشگر ژنومی نشانمند شده St با biotin-11-dutp انجام شد. نتایج نشان داد که استفاده از کاوشگر دی.ان.ای ژنومی گونه سودوجینریا استیپی‌فولیا (Pseudoroegneria stipifolia) بجای کاوشگر دی.ان.ای ژنومی گونه تینوپایرم بسارابیکوم (Eb)، همپوشانی دورگ گیری بین کروموزوم‌های ژنوم Eb با ژنوم‌های A،B وD را کاهش می‌دهد و تمایز بین کروموزوم‌های ژنوم Eb با کروموزوم‌های A،B وD را افزایش می‌دهد، بنابراین علیرغم شباهت ژنتیکی زیاد بین دو ژنوم Eb و St، برای شناسایی بهتر کروموزوم‌های ژنومEb در نتاج احتمالی جدید تریتی‌پایرم ثانویه در نسل سوم، استفاده از کاوشگر ژنومی St توصیه می‌شود، زیرا شباهت ژنتیکی ژنوم Stنسبت به ژنوم Eb از ژنوم‌های A،B وD بسیار کمتر است. در نمونه‌های کروموزومی میتوز نتاج نسل سوم تلاقی‌های [امید (St/b) ×] و ]نوید (Ka/b)(Cr/b) ×] تعداد یک تا شش کروموزوم Eb قابل تشخیص بود که نشان می‌دهد تولید ژنوتیپ‌های جدید تریتی‌پایرم ثانویه با احتمال جایگزین شدن کروموزوم‌های خاصی از ژنوم Eb با کروموزوم‌های ویژه‌ای از ژنوم D وجود دارد. بنابراین روش دورگ گیری دی.ان.ای ژنومی در محل (GISH) می‌تواند به عنوان یک روش گزینش قدرتمند در مهندسی کروموزوم نتاج بین جنسی تریتی‌پایرم ثانویه برای انتخاب ژنوتیپ‌های مطلوب هگزاپلوئید با ساختار مناسبی از کروزوم‌های A،B D و Eb بعنوان لاین‌های کروموزومی جایگزین یا نوترکیب مورد استفاده قرار گیرد.